Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Etiyopya Cumhurbaşkanı Mulatu Teshome Wirtu'nun himayelerinde iki ülke arasında ikili iş birliği protokolleri imzalandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmî ziyaret için Türkiye'de bulunan Etiyopya Cumhurbaşkanı Mulatu Teshome Wirtu ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir araya geldi. Baş başa ve heyetler arası gerçekleştirilen görüşmenin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile mevkidaşı Wirtu ortak basın toplantısı düzenledi.

Basın toplantısı sonrası iki ülke arasında 4 anlaşma imzalandı. Türkiye adına anlaşmayı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu imzalarken, Etiyopya Addis Ababa Üniversitesi ile Yunus Emre Enstitüsü arasında iş birliği protokolü Enstitü Başkanı Prof. Dr. Şeref Ateş tarafından imzalandı.

ERDOĞAN: SADECE ETİYOPYA'DAN DEĞİL, FETÖ URUNU BÖLGEDEN TEMİZLEMEDE KARARLIYIZ

Cumhurbaşkanı Külliyesi'nde düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Etiyopya, FETÖ (Fetullahçı Terör Örgütü)'nün cani yüzünü, insanlık için teşkil ettiği büyük tehdidi gören dostlarımızdandır. Bu konuda el birliği içinde gereken adımları atıyoruz. Sadece Etiyopya'dan değil, FETÖ urunu, sirayet ettiği diğer bölge ülkelerinden de temizleme konusunda kararlıyız çünkü bu bir urdur." dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerine "Bugün özel bir misafiri Ankara'da ağırlamanın bahtiyarlığını yaşıyoruz. Zira Etiyopya Cumhurbaşkanı Sayın Wirtu, bu görevinden önce ülkemizde 2006-2013 yılları arasında büyükelçi olarak görev yapmış yakın bir dostumuzdur. Gerçek bir Türkiye dostudur, dolayısıyla o dönemden tanıştığımız için bundan dolayı da benim için de doğrusu anlamlı bir dost." diyerek başladı.

Wirtu'nun son olarak kendisinin cumhurbaşkanlığı devraldığı törene iştirak etmek üzere Türkiye'ye geldiğini hatırlatan Erdoğan, törene gelen cumhurbaşkanlarından müstesna bir tanesi olduğunu ifade etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, kendisinin cumhurbaşkanı sıfatıyla Afrika'ya ilk ikili ziyaretini 2015 yılı Ocak ayında Etiyopya'ya gerçekleştirdiğini anımsatarak, bugün konuk Cumhurbaşkanı Wirtu ile ikili ve heyetler arası görüşmeler yaptıklarını, ardından da 4 anlaşma imzalandığını aktardı.

Kadim bir medeniyete sahip olan Etiyopya'nın, Türkiye için anlamı ve önemi büyük, köklü gönül bağı olan bir Afrika ülkesi olduğunu dile getiren Erdoğan, "Etiyopya ilk ezanı okuyan Hazreti Bilal-i Habeşi'nin, Peygamber Efendimiz'in gönderdiği sahabelere kucak açan, adil kral Necaşi'nin memleketidir. Bugün Etiyopya topraklarında bulunan tarihi Harar kenti, 19. yüzyılın ikinci yarısında bir dönem Osmanlı yönetiminde kalmıştır. Bugün hala bu kentte Harar Türklerine rastlamanız mümkündür. Osmanlı İmparatorluğu'nun son konsolosluğu 1912 yılında Harar kentinde açılmıştır. Bu bakımdan da anlamlı. Cumhuriyetimizin Sahra Altı Afrika'daki ilk büyükelçiliğinin 1926 yılında Addis Ababa'da açılması Etiyopya'ya atfettiğimiz önemin de ayrıca bir göstergesidir, yani diplomasimizde böyle bir yeri ve önemi var." diye konuştu.

Erdoğan, Etiyopya'nın, Türkiye'nin Afrika'daki en önemli stratejik ortaklarından birisi olduğunu vurgulayarak, ikili görüşmede bu konuları ele aldıklarını, bundan sonraki süreçte ise nelerin yapılabileceğini değerlendirme fırsatı bulduklarını aktardı.

"15 Temmuz'da bize desteğini açıklayan ilk ülkelerden biri"

Etiyopya'nın, stratejik coğrafi konumu ve Afrika kıtasını ilgilendiren meselelerde üstlendiği sorumlularla gerçekten önemli bir rol oynadığını kaydeden Erdoğan, Addis Ababa'nın kıtada dünyanın adeta bir merkez hareket noktası olduğunu söyledi.

Erdoğan, Etiyopya'nın kıta ile işbirliğinin geliştirilmesinde Türkiye'ye yol arkadaşlığı yapmasını arzu ettiklerini vurguladı. Bugünkü görüşmelerde birçok farklı alanda benzer görüşler taşıdıklarına şahit olunduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti:

"İşbirliğimizi geliştirme konusunda her iki tarafta da güçlü bir irade olduğunu gördüm. Şu noktayı da özellikle ifade etmek istiyorum. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından bizlere desteğini ve dayanışmasını ilk açıklayan ülkelerden biridir Etiyopya. Değerli dostum hemen anında bu endişelerini, endişelerinin ötesine geçerek tabii ki 16-17 saat sonra durumun farklı bir şekilde darbecilerin aleyhine dönüşmesinin mutluluğunu da bizimle paylaştığı için bu bizlere de tabi aynı zamanda büyük memnuniyet düşüncesi olmuştur.

Etiyopya, FETÖ'nün cani yüzünü, insanlık için teşkil ettiği büyük tehdidi gören dostlarımızdandır. Bu konuda el birliği içinde gereken adımları atıyoruz. Sadece Etiyopya'dan değil FETÖ urunu, sirayet ettiği diğer bölge ülkelerinden de temizleme konusunda kararlıyız çünkü bu bir urdur."

Kısa vaadede ilk hedef 1 milyar dolar

Erdoğan, Türkiye'nin, Sahra Altı Afrika'daki 6 milyar dolarlık yatırımlarının, 2 buçuk milyar dolardan fazlasının Etiyopya'da bulunduğunu bildirdi. İkili ticaret hacminin 439 milyon dolar olduğunu belirten Erdoğan, ilk etapta bu rakamı 1 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini açıkladı.

Öte yandan perşembe günü İstanbul'da iş adamlarıyla yapılacak toplantının yeni bir sürecin başlamasına da vesile olmasına inandığını ifade eden Erdoğan, şöyle sürdürdü:

"İnşallah bu hedef doğrultusunda tercihli ticaret anlaşması müzakerelerini çok kısa zamanda başlatacağız. Yap-işlet-devret ve kamu özel ortaklığı gibi modeller vasıtasıyla kazan-kazan temelli ortaklıklara imza atabileceğimize inanıyorum. Özellikle de hidroelektrik santraller konusunda ciddi bir deneyimimiz var. Etiyopya da su kaynakları konusunda ciddi bir potansiyele sahip. Dolayısıyla burada hidroelektrik enerjiler noktasında Etiyopya ciddi bir enerji kaynağına sahip olma fırsatını Türk girişimcilerle, müteşebbislerle paylaşabilir diye düşünüyorum."

"Geçtiğimiz yıl Etiyopya için zor bir yıl oldu"

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi Geçici Üyeliği başlayan Etiyopya'yı kutlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz yılın Etiyopya için zorlu bir yıl olduğunu belirtti. Etiyopya'da "El Nino" nedeniyle, son 30 yılın en şiddetli kuraklığının yaşandığına işaret eden Erdoğan, Etiyopya'nın, BM ajanslarıyla ve  uluslararası ortaklarla koordinasyon halinde bu felaketin etkilerini en aza indirmeyi başardığını bildirdi.

"Gözyaşlarımızın rengi aynı"

Türkiye'nin de kuraklıktan etkilenen bu bölgelere iki farklı insani yardım kampanyası yürüttüğünü vurgulayan Erdoğan, imkanların seferber edilerek sıkıntıların hafifletilmesine çalıştıklarını ifade etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Biz şu ilkeye yürekten inanıyoruz, yüzümüzün ve gözlerimizin rengi ne olursa gözyaşlarımızın rengi aynıdır. Bizim için ihtiyaç sahibinin nerede, kim olduğunun, etnik ve dini kimliğinin hiçbir kıymeti yoktur. Çünkü gözyaşlarımız aynıdır. Önemli olan dayanışmadır, paylaşımdır. Özellikle insan odaklı kalkınma yardımlarımızda Afrikalı kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz." diye konuştu.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) Addis Ababa ofisinin tarım, sanayi, kültür, tarih ve sağlık gibi birçok farklı alanda başarılı projelere imza attığını aktaran Erdoğan, Necaşi Türbesi ve Harar'daki Osmanlı Konsolosluğu restorasyonu gibi eserlerin tamamlanarak ve iki ülke dostluğunun nişanesi olarak Etiyopya halkına armağan edileceğini kaydetti.

Etiyopyalı öğrencilere burslarla destek verdiklerini bildiren Erdoğan, bugüne kadar yaklaşık 400 Etiyopyalı öğrencinin burslardan istifade ettiğini, geçen yıl ise 89 öğrenciye burs imkanı sunduklarını, bu çalışmaların artarak süreceğini aktardı.

Etiyopya'nın son imparatoru Haile Selassie'nin ömrünü Afrika'nın kardeşliğine ve özgürlüğüne adadığını vurgulayan Erdoğan, Selassie'nin Afrika Birliğinin açılış gününde yaptığı konuşmasındaki "Tarih, birliğin en büyük kuvvet olduğunu ve farklılıklarımızın üstesinden gelmenin de ancak ortak hedefler doğrultusunda tüm gücümüzü teksif etmekten geçtiğini bize öğretmiştir." sözlerini hatırlattı.

"Afrika'nın babası" olarak nitelendirilen Haile Selassie'nin yarım asır önce çizdiği vizyonun kıta için halen geçerliliğini sürdürdüğünü ifade eden Erdoğan, son 50 yılda birlik, beraberlik ve dayanışma olduğu müddetçe aşılamayacak hiçbir engelin bulunmadığına sayısız kez şahitlik ettiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin, Etiyopya'nın köklü medeniyetinden, irfanından, zorluklara direnme azminden ve hoşgörüsünden öğrenecek çok şeyi bulunduğunu anlattı.

Geçen hafta Tanzanya, Mozambik ve Madagaskar'a gerçekleştirdiği ziyaretleri hatırlatan Erdoğan, Afrika'nın farklı ülkelerine giderek, seyahatlerini sürdüreceğini bildirdi.

Gazetecilerin sorularını cevapladı

Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Erdoğan, Etiyopya'ya yapılacak Türk yatırımlarının nasıl artırılacağı yönündeki bir soruya, girişimcilerin yapacakları yatırımlara ilişkin kredi temininde destek olunabileceğini ifade etti.

Etiyopya yönetimi tarafından da Türk firmalarına imkanlar temin edileceğini aktaran Erdoğan, Türkiye'nin teknolojide ve savunma sanayisinde artıları olduğunu, Etiyopya ile bu konularda birçok adımın atılabileceğine işaret etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Somali'de olduğu gibi tarım alanında Etiyopya'da da bazı adımların atılmasının mümkün olduğunu ve ilgili bakanların bu adımları atacağını belirtti.

Tercihli serbest ticaret anlaşmasının ardından sürecin hızlı gelişeceğini anlatan Erdoğan, tecrübe ve deneyimlerin ortaya konulmasıyla Türkiye'nin de Etiyopya'nın da kazanacağını bildirdi.

"Bunlar birer uydurma"

Bir gazetecinin, "Anayasa değişikliği konusunda onay süreciniz devam ediyor. Bu süreyi sonuna kadar kullanmayı düşünüyor musunuz? Arada geçen süre dolayısıyla 'anketlerden olumsuz yönde bazı sonuçlar çıktı', 'Anayasa Mahkemesine yapılan itirazların beklendiği gibi' bazı spekülasyonlar ortaya çıktı. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?" şeklindeki bir sorusu üzerine Erdoğan, şöyle devam etti:

"Bunlar sadece birer uydurma. Anayasa Komisyonu'nda, Parlamento'da uzun uzadıya yapılmış olan değerlendirmeler var. Bu değerlendirmelerle ilgili olarak benim de Cumhurbaşkanı olmam hasebiyle arkadaşlarımla bunlar üzerinde değerlendirmeler, çalışmalar yapmam gerekiyor. Bir de tabii mevsim koşulları itibarıyla da nasıl, ne zaman bunun değerlendirmesini yine arkadaşlarla beraber yapıyoruz. Sadece okuyup, onay vermek değil veya reddetmek değil."

-"Bunun her yönünü değerlendirmek durumundayız." diyen Erdoğan, şöyle devam etti:

"Gerek Mersin'de gerek şu anda attığımız bazı adımlarda herhalde hangi istikamette yürüdüğümüz bellidir. Bu çok açık, net zaten ortadadır. Ama şunu açık söylüyorum, net söylüyorum ki bu süreç ülkemiz için önem arzediyor. Bu konuda da özellikle ülkemizi terörize etmek isteyen anlayışlar bellidir. Terörize etmek isteyen anlayışların milletim tarafından kabul edilmeyeceğine inanıyorum. Şüphesiz ki Cumhurbaşkanı olarak ülkemi terörize etmek isteyen anlayışlarla yol yürüyenler, onlarla beraber hareket edenlerle hiçbir zaman bizim bir fikri birlikteliğimizin, düşünce birlikteliğimizin olması mümkün değil. Hatta ben bundan dolayı bugün Sayın Bahçeli'nin yapmış olduğu konuşmayı 'efradını cami ağyarını mani' bir konuşma olarak gördüm. Bundan dolayı da şahsım, milletim adına kendisine teşekkür ediyorum. Zira bizim buradaki duruşumuz çok çok önemli."

Türk milletinin birliği, vatanseverliğin tezahürü, güven ve istikrarla Türkiye'nin aydınlık bir geleceğe yürümesi için "Evet" dediğini Mersin'de açıkladığını anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Herhalde bu, artık sadece zamanlamayı beklemekte olan bir süreçtir ve şu anda da arkadaşlarımızla o çalışmaları yapıyoruz. Olay sadece zamanlamadır. Bunun dışında da ben inanıyorum ki, milletim hiçbir zaman Kandil'e, İmralı'ya onlarla omuz omuza veren bu terör örgütlerine olumlu bir sinyal vermeyecektir, tamamıyla onlara inşallah bu işin karşısında duran ve milletimizin aydınlık geleceğine ter akıtmaya hazırlanan insanlarla burada yürüyecektir. Öyle zannediyorum ki bu hafta içerisinde biz de kararımızı veririz ve bu kararla birlikte de adım atılmış olur." değerlendirmesinde bulundu.

WIRTU: TÜRK HALKI, DİK DURARAK BU TERÖRİST GRUBA (FETÖ) KARŞI BÜYÜK CESARET ÖRNEĞİ GÖSTERDİ

Etiyopya Cumhurbaşkanı Mulatu Teshome Wirtu, "Etiyopya'nın, Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ve halkına bitmeyen desteğini tekrar dile getirmek istiyorum. Terörle mücadelesi konusunda, ister yurt içindeki ister uluslar arası terörizmle mücadelesinde Türkiye'ye desteğimizi yineliyoruz" dedi.

Ankara'da olmaktan büyük memnuniyet duyduğunu dile getiren Wirtu, büyükelçi olarak Türkiye'de 8 yıl görev yaptığını, bugün burada tekrar bulunmanın "evine dönmek" gibi bir şey olduğunu söyledi. Wirtu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a kendisine ve heyetine gösterdiği sıcaklıktan ötürü teşekkür etti.

FETÖ'nün darbe girişimine değinen Wirtu, "Etiyopya'nın, Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ve halkına bitmeyen desteğini tekrar dile getirmek istiyorum. Terörle mücadelesi konusunda, ister yurt içindeki ister uluslar arası terörizmle mücadelesinde Türkiye'ye desteğimizi yineliyoruz. Türk halkı da dik durarak bu terörist gruba karşı demokrasilerini ve sevgili ülkelerini koruma yönünde çok büyük bir cesaret örneği göstermiştir. Bu bağlamda hükümetim, Gülen'e ait okulları Maarif Vakfına devretme kararı almıştır." diye konuştu.

Görüşmelerinde iki tarafı da ilgilendiren çok sayıda konuyu ele aldıklarını anlatan Wirtu, iki ülke arasındaki ilişkileri derinleştirmek için çeşitli kararlar aldıklarını bildirdi.

Bu kapsamda öncelikle ikili stratejik ilişkileri güçlendirme kararı aldıklarını vurgulayan Wirtu, taraflar arasındaki ilişkilerin köklerini tarihten aldığını ifade etti.

Türk yatırımcılara çağrı

Karşılıklı ticari yatırımların potansiyelin çok gerisinde kaldığını anlatan Wirtu, bu boşluğu doldurmaları gerektiğini belirtti.

Özel sektöre daha fazla teşvik verilmesi gerektiğini, bu konuda yeni adımlar atılacağını ifade eden Wirtu, "Ülkemizdeki Türk yatırımlarını, özellikle ihtiyaç duyulan imalat, enerji ve altyapı alanlarında daha fazla teşvik etmek istiyoruz. Türk firmaları yatırımlarını Etiyopya'da yapacaklarsa karşılaştıkları mali sorunların çözümü için çalışmalar yapıyoruz." dedi.

Bir Türk firmasının ülkesinde demiryolu hattını yaptığını anlatan Wirtu, Etiyopya'ya, Türkiye'den hem kamu hem özel sektörden firmaları davet etti.  Wirtu, Türk firmalarının ülkesinde sanayi bölgeleri kurabileceğini kaydetti.

"Türk halkının yanındayız"

Wirtu, Türkiye hükümetinden Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkanlığı vasıtasıyla kalkınma yardımı aldıklarını da söyledi.

Bugünkü görüşmelerinde iki ülkedeki üniversitelerde dil öğretiminin genişletilmesi konusunda çalışmaları da ele aldıklarını kaydeden Wirtu, Etiyopyalı öğrencilere yönelik burs sayısının artırılması konusunda ricada bulunduklarını ifade etti.

Bölgesel ve küresel düzeyde iki ülke ilişkilerinin nasıl geliştirileceği konusunu da görüştüklerini belirten Wirtu, "Türk halkına yapılan terör saldırısını bir kez daha kınıyorum. Sayın Cumhurbaşkanına da taziyelerimi ilettim. Türk halkının yanındayız. Farklı bölgelerde olsak da terörle mücadelede ortağız. Biz Afrika burnunda terörle mücadele ediyoruz, Türkiye ise kendi bulunduğu bölgede terörle mücadele ediyor. Her iki ülkenin de terörle mücadeleye hangi formda olursa olsun büyük kararlılıkla ve daha da güçlü şekilde devam edeceği konusunda ortak bir anlayışa sahibiz." değerlendirmesinde bulundu.

Wirtu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı da ülkesine davet ettiğini belirtti.