Rusya Devlet Başkanı Putin ile ortak basın toplantısı düzenleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "2019 yılını karşılıklı 'Kültür ve Turizm Yılı' olarak ilan ediyoruz. Gerek Moskova'da bir Yunus Emre heykelinin dikilmesi olayı gerekse Rusya'nın ilk astronotunun Ankara'da bir heykelinin dikilmesi olayı da bu noktada atılacak önemli adımlardan bir tanesidir." dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kremlin Sarayı'nda gerçekleşen Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) toplantısının açılışında konuştu.

Sözlerine "Nazik davetiniz ve samimi misafirperverliğiniz için şahsım ve heyetim adına teşekkür ediyorum." diyerek başlayan Erdoğan, bugün Türkiye ve Rusya tarafından bölge adına önemli bir adımın atıldığını vurgulayarak konsey toplantısının ülkeler için hayırlara vesile olmasını diledi.

Erdoğan, "Siz de uygun görürseniz bugünden itibaren resmi açıklamalarımızda da 'normalleşme' tabirini kullanmaktan vazgeçelim." çağrısında bulunarak o günlerin geride kaldığını düşündüklerini söyledi. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gerçekleştirdiği baş başa görüşmeye işaret eden Erdoğan, ekonomi ve Suriye gibi konuları ele aldıklarını, bölgesel ve uluslararası meseleleri yüz yüze ve gerektiğinde telefonla sıklıkla görüştüklerini aktardı. 

Bu bağlamda siyasi ve diplomatik diyalog kanallarının her seviyede açık tutulması gerektiğine, yaşanabilecek krizlerin hızlı çözümü bakımından da bunun önemli olduğuna dikkat çeken Erdoğan, "Dün düzenlenen toplumsal forumun beşeri münasebetlerimize ivme kazandıracak çalışmalara imza atacağına inanıyorum. İkili ilişkilerimizin lokomotifi konumundaki ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine özel önem veriyoruz." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ikili ticaret hacminin geçen yıl 17 milyar dolar olarak gerçekleştiğini hatırlattı. Bunun daha önce 38 milyar dolara kadar çıktığı bir süreç yaşandığının altını çizen Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti:

"Dengeli bir yaklaşımla 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefimize yönelmeliyiz. Bugün imzalayacağımız anlaşmalarla ekonomik ilişkilerimizin ahdi zeminini güçlendireceğiz. Ancak bundan sonra ekonomik anlamda da atmamız gereken adımları süratle atmamız gerekiyor. Bunun için mevcut yaptırımların bütünüyle ve ivedilikle kaldırılmasını doğrusu önemsiyorum. Bunu özellikle değerli dostuma tekrar hatırlatıyorum."

MOSKOVA'YA YUNUS EMRE ENSTİTÜSÜNÜN AÇILMASI

Baş başa görüşmede, askeri ve teknik işbirliği konusunun da ele alındığını bildiren Erdoğan, "Bu alanda iş birliğimiz önemlidir. Benim şahsen büyük önem verdiğim konulardan birisi de beşeri ve kültürel münasebetlerdir. 2019 yılını karşılıklı 'Kültür ve Turizm Yılı' olarak ilan ediyoruz. Bu kapsamda düzenlenecek etkinliklerin, halklarımızın birbirlerini daha yakından tanımalarına imkan sağlayacağına inanıyorum. Gerek Moskova'da bir Yunus Emre heykelinin dikilmesi olayı gerekse Rusya'nın ilk astronotunun Ankara'da bir heykelinin dikilmesi olayı da bu noktada atılacak önemli adımlardan bir tanesidir." değerlendirmesinde bulundu.

Erdoğan, turizm noktasında kaybedilen ivmenin tekrar yakalanması gerektiğinin altını çizerek, "Sizlerin bu konuda Rus halkını cesaretlendireceğinize inanıyorum ve burada da özellikle Mir kart olayına geçmek suretiyle, artık ödemelerin bu şekilde yapılması da süreci ciddi manada hızlandıracaktır." dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Moskova'da Yunus Emre Enstitüsünün faaliyete başlaması konusunda gerekli hazırlıkların tamamlanabilmesi halinde başka bir üst düzeyli ziyaret vesilesiyle merkezin açılışının gerçekleştirilebileceğini belirtti. 

Vize muafiyeti anlaşması

Erdoğan, forumu daha etkin kılmak üzere eş başkan, genel sekreter ve alt komite başkanlarının karşılıklı diyaloglarını artırmaları yönünde bir kez daha talimatlandırılmasının yararlı olacağını düşündüğünü belirtti.

Vize muafiyeti anlaşmasının da tekrar canlandırılması için bir çalışmanın olmasında fayda bulunduğunu vurgulayan Erdoğan, "İş adamlarımıza, Rusya'ya ticari taşımacılık yapan sürücülerimize, uçak mürettebatına ve resmi pasaportlara yönelik vize uygulamalarında bazı formüller üzerinde çalıştığınızı biliyorum. Bizim arzumuz en kısa sürede tam muafiyetin sağlanmasıdır." ifadelerini kullandı.

"Hepimize önemli görevler düşüyor"

Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile az önce Suriye ve terörle mücadele konusunda değerlendirmelerini paylaştıklarını aktararak, şöyle devam etti:

"Akan kanın durması, Suriye'de istikrarın bir an önce sağlanması için hepimize önemli görevler düşüyor. Terörle mücadele alanında yakın eş güdüm halinde hareket etmemiz büyük önem taşıyor. İlgili makamlarımız bu konudaki istişarelerini yakın zamanda gerçekleştirecekler. Suriye'de DEAŞ'a karşı sergilediğimiz kararlı tutumu diğer terör örgütlerine karşı da göstermeliyiz. Bu bakımdan PKK'nın Suriye kolu olan PYD'nin Moskova'daki faaliyetlerine son verilmesini özellikle bekliyoruz.

FETÖ ile mücadele konusuna ne denli önem verdiğimiz ise malumunuzdur. Bu konuda gösterdiğiniz hassasiyetten dolayı müteşekkirim ancak bu örgütün başka isimler altında farklı alanlarda gizlice faaliyetlerini yürütme yöntemini gayet iyi uygulayabildiğini de akıldan çıkarmamak lazım. Moskova ve St. Petersburg'da bu örgütle iltisaklı olan kişi ve kuruluşlar hakkında gerekli adımları atacağınıza inanıyorum."

"Karadeniz güvenliğiyle bağlantılı konularda iş birliğini sürdüreceğiz"

Yukarı Karabağ ihtilafının çözülmesinin de aciliyet arz ettiğini belirten Erdoğan, "Son çatışmalar, durumun ne kadar kritik olduğunu, Azerbaycan ile Ermenistan arasında yeni bir savaş riskinin ne kadar arttığını açıkça ortaya koydu. Bu nedenle kapsamlı müzakerelerin bir an önce başlatılmasını gerekli görüyoruz." dedi.

Erdoğan, Mins Grubu eş başkanlarından biri olan Rusya'nın bu anlamda öncü rol oynayabileceğine inandığını vurgulayarak, "Karadeniz'in istikrar ve güvenliğinin korunması ortak çıkarımızadır. Bölgesel sahiplenme anlayışıyla, Karadeniz güvenliğiyle bağlantılı konularda sizinle iş birliğini sürdüreceğiz. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı da ortak bir değerimizdir. 25. kuruluş yıl dönümü vesilesiyle 22 Mayıs 2017'de İstanbul'da düzenlenecek Karadeniz Ekonomik İşbirliği Zirvesi'nde sizleri ağırlamaktan memnuniyet duyacağımızı özellikle ifade etmek istiyorum." şeklinde konuştu.

PUTİN: 2019 KÜLTÜR VE TURİZM SENESİ OLACAK

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'da Türk vatandaşları ve şirketlerine yönelik kısıtlamaların en yakın zamanda kaldırılacağını söyledi. 

Kremlin Sarayı'nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Putin, bugün gerçekleştirilen zirveyle, iki ülkenin çok yönlü ortaklık ilişkilerine döndüğünü belirtti.

Putin, Türk şirketlerine yönelik kısıtlamaların kaldırılması için siyasi kararın alındığını vurgulayarak, şunları söyledi;

"Sayın Cumhurbaşkanı bugün bu konuyu dile getirdi. Özellikle yasakların uygulandığı inşaat sektöründe çalışan Türk çalışanlarına değinildi. Bugün Sayın Cumhurbaşkan ile bunun ne zaman kaldırılacağı konusunda anlaştık. Bu yasak en yakın zamanda kaldırılacak. Bu bizim bugünkü anlaşmamızdan sonra sadece teknik bir konudan ibarettir. Diğer konuları çözmeye devam edeceğiz." dedi. 

"Suriye'deki işbirliğimizi takdir ediyoruz"

Putin, Türkiye ve Rusya'nın Suriye konusundaki işbirliğine değinerek, "Türkiye ve Rusya'nın askeri ve istihbarat birimleri arasında olan yüksek işbirliği seviyesini takdir ediyoruz. İşbirliğimiz ve İranlı dostlarımızın katkısı sayesinde Suriye'de ateşkesin sağlanmasıNI başardık. İlk defa Astana'da taraflar arasında karşılıklı diyalog kuruldu. Bu bizim çalışmamızın net bir sonucu." dedi.

Türkiye ile terörle mücadele alanında bilgi ve fikir değişimi yapıldığını anımsatan Putin, "İstihbarat birimlerimiz yakın işbirliği içerisinde ve bu işbirliğini genişletmek istiyoruz. Teröre karşı çabalarımızı birleştirmeliyiz. Ancak bu şekilde terörü yenebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.

Putin, terörle mücadele konusundaki işbirliğini geliştirmek istediklerini  vurgulayarak şöyle konuştu:

“Türkiye’nin rolü ve çabaları sayesinde, sadece ateşkes değil, somut, doğrudan itilafa katılan taraflar arasında Astana’daki siyasi müzakereler başlatılabildi. Rusya, Türkiye ve İran sayesinde Suriye ateşkesi genel anlamda muhafaza ediliyor. Özellikle DAEŞ’e karşı ortak mücadele konusunda kararlıyız. Ben bir kez daha Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına ve Türk meslektaşlarıma bu içerikli ve yapıcı görüşmeler için teşekkür etmek istiyorum. Sıradaki ÜDİK toplantısını Türkiye’de yapacağız. İşbirliğimizin daha da ivme kazanacağını umuyorum.”

Astana süreci 

Türkiye ile Suriye'deki işbirliği ve Astana sürecinin sorulduğu bir soruya cevap veren Putin, şu ifadeleri kullandı; 

"Suriye'de karmaşık bir durum var. İşbirliğimizin niteliği ve seviyesine bakılırsa temkinli iyimser olduğumu söyleyebilirim. ABD dahil diğer oyuncuların bu sürece katılması gerekiyor. Ateşkes ilan edilmesinin ardından artık siyasi müzakerelere geçildi. Bunun devam ettirilmesi gerektiriyor. Suriye'nin toprak bütünlüğünün koruması ilkesiyle hareket edilmesi ve krizin çözümü için çok önemli."

"Türkiye'de tatil yaptım, sıcak duygulara sahibim"

Putin, Türkiye tatilinin Rusların hayatının önemli bir parçası haline dönüştüğüne dikkati çekerek, "Son yıllarda milyonlarca Rus vatandaşı Türkiye'de tatil yaptı ve bu ülkenin misafirperverliğini hissetmiştir. Ben de şahsen Moskova'da bu görevde olmadığım sürede birkaç kez Türkiye'de tatil yaptım ve en sıcak duygularım halen mevcut." şeklinde konuştu. 

Türkiye'de yaşanan terör saldırında Türk halkının acılarını paylaştıklarını ifade eden Putin, Türk makamlarının Rus turistlerin güvenliğinin sağlanması konusunda her türlü tedbiri aldığına dikkati çekti.

Ticarette artan işbirliği 

Türkiye'nin, Rusya’nın önde gelen ticari ortaklarından birisi olduğunun altını çizen Putin, geçen sene yaşanan bazı gelişmeler ve dövizdeki dalgalanmalardan ötürü ikili ticarette yüzde 30’dan fazla düşüş yaşandığını, bu durumun iki ülke için de olumsuz olduğunu vurguladı.

Rusya Devlet Başkanı Putin, karşılıklı ticaretin, hizmetlerin artırılmasına yönelik 2017-2020 senelerini kapsayan orta vadeli program imzalandığını anlatarak, “Aynı zamanda yeni bir ortak yatırım fonu kuruyoruz, 1 milyar dolarlık sermayesi olacak. Şu anda ilgili anlaşma imzalandı.” dedi.

Rusya’nın önceliğinin enerji alanındaki işbirliği olduğuna işaret eden Putin, Türk Akımı ve Akkuyu Nükleer Güç Santrali projelerindeki işbirliğinin artarak devam ettiğini belirtti.

DenizBank ve Sberbank tarafından devreye sokulacak Mir ödeme kartları ve milli para birimleri ile ticaretin de hedeflendiğini anlatan Putin, ağır sanayi, oto sanayi alanında, inşaat ve ulaştırma alanlarında ortaklıkların kurulmasının planlandığını söyledi.

"2019 karşılıklı kültür ve turizm senesi olacak"

2019’un karşılıklı kültür ve turizm senesi olacağını belirten Putin, Türkiye’nin tekrar Rus turistler için gözde ülke haline geldiğini vurguladı. 

Putin, ÜDİK toplantısı kapsamında hem dar formatta, hem de genişletilmiş formatta ikili ilişkilerin stratejik boyutlarının ele alındığını vurgulayarak, “Türkiye ve Rusya’nın uluslararası ve bölgesel alanlarda hassas konuların çözülmesine katkılarımızı görüştük. Aynı zamanda hükümetlerimizin kilit savunma güvenliği, ekonomi, kültür alanlarından sorumlu kurum ve kuruluşlarının katılımıyla da geliştirilmiş bir görüşme yapıldı.” dedi.

ÜDİK zirvesinde 8 anlaşma imzalandı 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ortak basın toplantısı öncesinde Putin tarafından onuruna verilen yemeğe katıldı.

Toplantıda, Erdoğan ve Putin'in açıklamaları öncesinde iki ülke arasında 8 anlaşma imzalandı.

Buna göre "Ticari, Ekonomik, Bilimsel, Teknik ve Kültürel İşbirliğine ilişkin 2017-2020 Orta Vadeli Program, Diplomatik Personelin Yetiştirilmesi ve Enformasyon Paylaşımı Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı, 2019 yılında Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonunda karşılıklı Kültür ve Turizm Yılının Düzenlenmesine İlişkin Deklarasyon, Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı ile Rusya Federasyonu Başsavcılığı arasında İşbirliği Protokolü, Türk Patent ve Marka kurumu ile Rusya Federasyonu Fikri Mülkiyet Federal Servisi Arasında Mutabakat Zaptı, Rus Türk Yatırım Fonunun Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zaptı, Türkiye Cumhuriyeti Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ile Opora Rossii Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Tüm Rusya Sivil Toplum Kuruluşu Arasında Mutabakat Zaptı, Anadolu Ajansı ile TASS Haber Ajansı Arasında İşbirliği Anlaşması" imzalandı.

Ortak basın toplantısına, Genelkurmay Başkanı?? Orgeneral Hulusi Akar??, MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Ekonomi Bakanı ????Nihat Zeybekci???, ???Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, ???Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı? Faruk Çelik, Kültür ve Turizm Bakanı??? Nabi Avcı, ????????Milli Savunma Bakanı Fikri Işık ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan da katıldı. 

Öte yandan AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Fatih Şahin???, Türk-Rus Toplumsal Forumu Eşbaşkanı Ahmet Berat Conkar, Dostluk Grubu Başkanı Recai Berber, Antalya Milletvekili Gökçen Özdoğan Enç, Gaziantep Milletvekili Şamil Tayyar, MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay, ??MHP Bursa Milletvekili İsmet Büyükataman da hazır bulundu.

Erdoğan, Meçhul Asker Anıtı'na çelenk bıraktı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ortak basın toplantısı sonrasında Meçhul Asker Anıtı'na çelenk bıraktı. Burada kahraman şehirlerin isimlerinin yazılı olduğu anıtın önüne geçen Erdoğan, Meçhul Asker Anıtı'na doğru ilerledi. Bir dakikalık sembolik saygı duruşu yapıldıktan sonra bando İstiklal Marşı çaldı.