Yunus Emre Enstitüsünün (YEE), Yunus Emre ve Dante için düzenlediği etkinliğine katılan diplomat ve akademisyenler, iki şairin ortak özellikleri ile eserleriyle anadillerine yaptıkları katkıları değerlendirdi.

Yunus Emre Enstitüsünün (YEE), Yunus Emre ve Dante için düzenlediği etkinliğine katılan diplomat ve akademisyenler, iki şairin insanlığa sunduğu eserleriyle anadillerine yaptığı katkıyı masaya yatırdı.

YEE Roma Türk Kültür Merkezinin Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) 2021'i Yunus Emre ve Dante yılı ilan etmesi dolayısıyla düzenlediği çevrim içi anma etkinliğine Türkiye'nin Roma Büyükelçisi Murat Salim Esenli, İtalya'nın Ankara Büyükelçisi Massimo Gaiani, UNESCO Türkiye Komisyonu Başkanı Öcal Oğuz, YEE Başkanı Şeref Ateş, Roma YEE Müdürü Sevim Aktaş, İstanbul İtalyan Kültür Enstitüsü Müdürü Salvatore Schirmo ile akademisyenler katıldı.

Büyükelçi Esenli, etkinlikte yaptığı konuşmada 2021'in iki şairin de ölümünün 700'üncü yıl dönümü olduğunu belirterek, "Yunus Emre bu dünyanın geçici olduğunu, insanın esas amacının dünyanın zevklerinden kendini arındırıp Allah yoluna girmek olduğunu savunur. Bu nedenle yolunu Allah aşkını yaymak olarak belirlemiştir." diye konuştu.

İki şairin de kendilerinden 700 yıl sonra gelen insanları tahlil edip uyardığını ifade eden Esenli, "Hem Yunus Emre hem Dante, yaratıcıyı algılayış biçimleri ve insana verdikleri değer penceresinden bugün hala geçerliliğini koruyan, gelecekte de koruyacak bir vizyon ortaya koymuşlardır." dedi.

Yunus Emre ve Dante’nin şiirlerinden örnekler veren Esenli, “Her iki şair de eşsiz bir öngörüyle adeta kendilerinden 700 yıl sonraki insanı tasvir etmiş; günümüz dünyasının dünyevi arzular peşinde ömrünü tüketen bireyini o zamandan görmüşlerdir.” diye konuştu

"İNSANA VERDİKLERİ DEĞER ESERLERİNDE AŞİKARDIR"

Yunus Emre ve Dante’nin insana verdikleri değerin eserlerinde açıkça görüldüğünü dile getiren Esenli sözlerine şöyle devam etti:

“Dante’nin İlahi Komedya adlı eseri bugün hümanizmin en temel kaynaklarından biri olarak görülmektedir. Yunus da bir insanın kalbini kırmanın ne kadar ağır bir şey olduğunu eserlerinde işleyerek çağının çok ötesinde Anadolu’da hümanizmin temellerini atmıştır.”

DANTE VE YUNUS’UN BIRAKTIKLARI İZ ÇOK KUVVELİ

İtalya'nın Ankara Büyükelçisi Gaiani de konuşmasında, "İki şairin de ortak özelliklerinden bir tanesi de kendi dillerini en doğal ve gerçekten etkileyici haliyle kültürel ve edebi diller haline getirmiş olmaları ve kullandıkları dilin gerçekten de çağdaş bir dil olarak bugüne kadar gelmiş olması. Bence bıraktıkları iz gerçekten çok kuvvetli, çok derin ve değerli. Dante'nin ve Yunus Emre'nin mesajının evrensel olacağı bir dünya diliyorum." ifadelerini kullandı.

Öcal Oğuz ise Dante ve Yunus Emre'nin tarzları ve dünyayı algılama biçimlerinin birbirine yakın olduğunu belirterek, "Örneğin İlahi Komedya'daki Cennet ve Cehennem ile Yunus Emre'nin Risaletü'n-Nushiyye'deki alegorik üslubuyla bütün bu kavramları kişileştirme yolu gerçekten dönemleri açısından çok önemli." diye konuştu.

Oğuz, Yunus Emre'nin Anadolu Türkçesinin gelişimine sunduğu katkının bir benzerinin İtalyancaya da Dante tarafından sunulduğunu belirtti.

"YUNUS'UN NEFES DÜŞÜNCESİNİ DAHA ÇOK HİSSEDİYORUZ"

YEE Başkanı Prof. Dr. Şeref Ateş, 700 yıl önce yaşamış iki şairin gösterdiği benzerliklere işaret ederek, "Sadece yaşadıkları dönem itibarıyla ya da çektikleri sıkıntılardan, zorluklardan ötürü değil, daha önemlisi varmak istedikleri noktalar çok kıymetli. Bundan 700 yıl öncesinde olduğu gibi bu zor zamanlardan geçtiğimiz bir dönemdeyiz." ifadelerini kullandı.

İnsanlığın birliğe ihtiyaç duyduğunu dile getiren Ateş, "Yunus'un nefes düşüncesini bir yıldır daha çok hissedebiliyoruz. Paylaştığımız nefes birbirimize hastalık ve ölüm taşıyor. Dolayısıyla nefesi alırken düşünmemiz ve ona şükretmemiz gerektiği gerçeğini ortaya koyuyor." dedi.

ÜLKELERİNİN DİLİNE BÜYÜK BİR KATKIDA BULUNDULAR

Ankara Üniversitesi Öğretim Görevlisi Nevin Özkan ile Co Foscari Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Türkolog Giampeiero Bellingeri, Yunus Emre ve Dante'nin eserlerinin bugünün dünyasına yansımalarını değerlendirdi.

Özkan, Dante'nin İlahi Komedya eserinde 700 yıldır hiç değişmeyen insan doğasından bahsettiğini belirterek. "Dante için merhamet kavramı gerçekten çok önemli bir yer taşımaktadır ve bu kavramların büyük önemini kendisinin yaşam yolculuğunun ortası olarak tarif ettiği 35 yaşında keşfetmiştir. Bizim aynı zamanda edebiyatımızda da yer bulmuş önemli kavramlardan bir tanesidir." değerlendirmesinde bulundu.

Yunus Emre ile Dante arasındaki benzerliklere de değinen Özkan, "Her iki şairi de bir gerçek arayışı içerisinde görebiliriz. Ulvi bir birleşme, ilahi bir birleşme, bir şekilde kutsanmış olanlar Tanrı lütfuna erişmiş olanlarla bir araya gelmek ve onlarla adeta ruhsal anlamda senkronize olmak gibi bir gaye taşıdıklarını eserlerinde de bize çok açık bir şekilde ifade etmişlerdir." dedi.

İki şairin tarih sahnesindeki öneminden bahseden Özkan sözlerini şöyle sürdürdü:

“Yunus Emre ve Dante’yi birleştiren ortak noktalardan biri de ülkelerinin diline yaptıkları katkılarıdır. Anadolu Türkçesi bir yazı diline, sanat diline, üstün bir seviyedeki düşünceleri ve duyguları anlatacak kapasitede bir dile  dönüşmesini Yunus Emre’ye borçludur.”

“Yunus Emre’nin iyilik düşüncesinin insan kazanmak üzerine olduğunu belirten Özkan konuşmasında şu ifadelere yer verdi:

“Yunus Emre’nin Tasavvuf felsefesi üzerinde de durmak isterim, çünkü bu düşünür ve şairin şiirlerinin arkasında bu büyük itici güç vardır: Öncesi ve sonrası olmayan mutlak tanrı iyi ve kötü her haliyle kendini görmek için evreni ve insanı  yaratmıştır. Kötülük yoksa iyiliğin değeri anlaşılmaz. Bu nedenle geçici de olsa kötülük yolunda kaybolmuş birini dahi sevgiyle kabul etmek gerekir. “

Anadolu’ya yerleşen Oğuz boylarının dillerini zorla kabul ettirmediklerini ve birçok düşünürün yetişmesine zemin hazırladığını belirten Özkan şöyle konuştu:

“13. Yüzyılda Türkmenistan’daki birçok Oğuz boyu Anadolu’ya yerleşir. Fakat yerleşik halk bulundukları yerden başka bir yere gitmezler ve yeni gelenler ne dillerini ne de dinlerini yerli halka kabul ettirmeye çalışmazlar. Konya, Kayseri, Sivas gibi şehirler büyük kültür merkezleri haline gelirler ve buralarda Mevlana, Şems Tebrîzî, Yunus Emre gibi filozoflar ve şairler yetişir. “

Bellingeri de konuşmasında, "Yunus Emre ile Dante arasındaki benzerliklerden biri de iki şairin de yolunu kaybettiği düşüncesi ve hedefleri doğrultusunda tanrıya, ilahi olan, ulvi olana doğru kararlılıkla ilerlemeleridir. Bir şekilde yaratandan aldıkları bu ilhamın büyüsüyle en değerli eserlerini vermişlerdir." ifadelerini kullandı.