Türkçe dil becerilerinin ölçüldüğü bir sınavın, söz konusu standartlar temel alınarak geliştirilmesi için Türkiye’deki ilk önemli adım Yunus Emre Enstitüsü tarafından atıldı. Yunus Emre Enstitüsü tarafından geliştirilen ve 2013 yılından bu yana uygulanan Türkçe Yeterlik Sınavı (TYS), Avrupa Dil Sınavları Geliştiricileri Birliği (Association of Language Testers in Europe - ALTE) onayını (Q-mark) alarak Türkçenin ilk ve tek uluslararası geçerliğe sahip dil sınavı oldu. Böylece Yunus Emre Enstitüsünün Türkçe Yeterlik Sınavı’nın, ölçme ve değerlendirme standartlarının kalitesi tescillendi.

Avrupa Dil Sınavları Geliştiricileri Birliği tarafından Yunus Emre Enstitüsünün geliştirdiği TYS'ye "ALTE Kalite Nişanı" verilmesi münasebetiyle Enstitü'nün Ulus'taki merkezinde  29 Aralık 2021 tarihinde takdim töreni düzenlendi.

Yunus Emre Enstitüsü (YEE) Başkanı Prof. Dr. Şeref Ateş Ateş, törende yaptığı konuşmada bugünün Türkiye, Türkçe, kültür insanları ve Türkçe konuşan her bir birey için önemli bir gün olduğunun altını çizdi.

Prof. Dr. Ateş, Enstitü tarafından geliştirilen Türkçe Yeterlik Sınavı'nın ilk ve tek sınav olarak uluslararası geçerliliğe sahip olmasının kendilerine büyük bir gurur yaşattığını belirterek artık Türkçe öğrenenlerin dil becerilerini belgeleme sorununun da çözüldüğünü bildirdi.

“MİLYONLARCA İNSANA TÜRKÇENİN DÜNYASINI AÇTIK”

Prof. Dr. Ateş, Yunus Emre Enstitüsü kuruluncaya dek Türkçenin uluslararası alanda konuşulan yaygın bir dil hâline gelebilmesi, yabancı dil olarak başka ülkelerin dil müfredatlarına girebilmesi hususunda 80 yıldır pek somut adım atılamadığını vurguladı. Enstitünün kuruluşundan bu yana çok sayıda kişiye Türkçe öğrettiklerini aktaran Prof. Dr. Ateş, "Geçen süre zarfında milyonlarca insana Türkçenin dünyasını açtık, Türkçe düşünmelerini ve Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun 'En az üç dil bileceksin.' şiirinde dediği gibi dünyanın dört bir köşesinde insanların Türkçe rüyalar görmelerini sağladık. Bedri Rahmi’nin aynı şiirin sonunda mecazen kullandığı 'otobüsü kaçırmış bir milletin çocukları' değiliz artık. Artık otobüs duraklarını kendimiz oluşturuyoruz. Gideceğimiz yeri, ineceğimiz durağı da kendimiz belirliyoruz." dedi.

TYS'nin bireylerin Türkçe öğrenirken dört dil becerisine hakimiyetini ölçmeye yarayan bir sınav olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Ateş, şöyle konuştu: 

"Türkçe sınavının dünyada geçerliğinin olabilmesi için uluslararası akreditasyonunun olması gerekiyordu. Çünkü özellikle Avrupa'da yaşayan 5 milyondan fazla Türk kökenli insan var. Sadece bu değil, uluslararası kuruluşlarda ve dünya genelinde 250-300 milyonu varan Türkçe konuşan insan olduğu hâlde dünyada uluslararası geçerliği olan bir dil belgesi şu ana kadar yoktu.

Uluslararası dil sınavları akreditasyon merkezi olan ALTE'nin  ilk ve tek Türkçe dil seviyesi belgelendirme sınavı olarak Türkçe Yeterlik Sınavı'nı onaylaması bize büyük bir gurur yaşatmakta." 

“YÜZ BİNLERCE İNSAN TÜRKÇEYİ İKİNCİ YA DA ÜÇÜNCÜ DİL OLARAK ÖĞRENİYOR”

Hâlihazırda yüz binlerce insanın Türkçeyi ikinci ya da üçüncü dil olarak öğrendiğini ifade eden Ateş, "Çok şükür ki bugün Türkçe öğrenenlerin öğrendiklerini belgeleme sorununu, artık uluslararası geçerliği olan bir belgeyle çözüyoruz." dedi.

Ateş, ALTE'nin bugüne kadar 19 dil sınavına akreditasyon verdiğine ve bunlardan 6'sının sadece İngilizce için olduğuna dikkati çekerek, "Türkçe Yeterlik Sınavı, Yunus Emre Enstitüsü vasıtasıyla ALTE tarafından Türkçenin ilk ve tek uluslararası geçerliğe sahip dil sınavı olarak onaylanmıştır. Bu gelişme, bizim gibi kültür ve dil ile uğraşan insanlar açısından G20'ye girmek kadar önemlidir." ifadelerini kullandı.

Türkçenin matematiksel yapısının dijital çağa en uyumlu dil olduğunu kaydeden Prof. Dr. Ateş, "Yunus Emre Enstitüleri yurt dışında Türkçeyi öğreten birer kurs merkezi ya da dershane değildir. Yunus Emre Enstitüleri algı ya da imaj oluşturmak için de çalışmaz. Yunus Emre Enstitüleri koca bir dünyaya açılan, insanlara Türkçe ile marifet ve hakikat kapılarını aralayan merkezlerdir. Yunus Emre Enstitüleri güven oluşturur, algı ve imaj ile uğraşmaz." dedi.

Prof. Dr. Ateş, TYS'nin uluslararası geçerliği olması için de özellikle son üç yılda büyük çaba harcadıklarını belirterek bu sürecin 2021 Yunus Emre ve Türkçe yılına denk gelmesinin ayrıca anlamlı olduğunu kaydetti.

Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Ateş, belgeyi Türkçeyi konuşan ve Türkçeyi yaşayan herkese armağan etti.

"BİZ HER DİLİ ÇOK DEĞERLİ GÖRÜYORUZ"

Konuşmanın ardından imza törenine geçildi. İmza töreninde konuşan Prof. Dr. Ateş, Türkçenin tarih boyunca hep birliğe ve insanlığın yararına bir üretim sergilediğini söyledi. Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk Dil Kurumu'nu (TDK) kurarak dilin önemine ciddi bir vurgu yaptığının altını çizen Ateş, bugün Türkçeyi hak ettiği düzeye getirmeleri gerektiğini belirtti.

Prof. Dr. Ateş, "Biz hiçbir zaman hiçbir coğrafyaya kendi kültürümüzü yukarıdan bakarak onlara iletmek durumunda değiliz. Biz her bir dili çok değerli görüyoruz." diye konuştu.

TYS, ALTE KALİTE NİŞANI’NI ALDI

ALTE tarafından yapılan incelemeler ve değerlendirmeler neticesinde Türkçeyi ikinci veya yabancı dil olarak öğrenen bireylerin Türkçe dil yeterliklerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi amacıyla Enstitü tarafından geliştirilen TYS, “ALTE Kalite Nişanı”nı almaya hak kazandı. ALTE Kalite Nişanı alarak geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış olan TYS, böylece uluslararası geçerliği onaylanan ilk ve tek Türkçe sınavı oldu. Yunus Emre Enstitüsü bu başarısıyla “ALTE Tam Üyesi” olan kurumlar arasında yerini aldı.

ENSTİTÜDEN YUNUS EMRE VE TÜRKÇE YILI’NDA ÜLKEMİZE EN GÜZEL ARMAĞAN

2021 yılı, Türk dili ve kültürünün en önemli şahsiyetlerinden Yunus Emre’nin vefatının 700. yıl dönümü olması münasebetiyle UNESCO tarafından anma ve kutlama yıl dönümleri arasına alınmıştı. 30 Ocak 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Genelge ile 2021 yılı Cumhurbaşkanlığımız tarafından “Yunus Emre ve Türkçe Yılı” olarak ilan edilmişti. Bu sebeple TYS’nin ALTE onayını almasının bu özel yıla denk gelmesi çifte mutluluk yaşattı. Yunus Emre Enstitüsü, ALTE Kalite Nişanı’nı tarihinin her döneminde dile büyük önem veren ülkemize armağan etmekten kıvanç duyuyor.

Yunus Emre Enstitüsü, ALTE ile iş birliği hâlinde Türkçenin öğretimi ve Türkçe dil becerilerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi konusunda çalışmalarına devam edecek.

ALTE, ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME STANDARTLARINI BELİRLİYOR

Avrupa Dil Sınavları Geliştiricileri Birliği (ALTE), dünya genelinde dil becerilerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi alanında çalışmalar yapan kurum ve kuruluşları bir araya toplayarak alana yönelik önemli çalışmaları yürütüyor. Dil becerilerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi alanında standartları belirleyen ve çatı kuruluş olarak nitelendirilen ALTE, hem dil sınavlarının uluslararası geçerliğine ilişkin incelemeleri yapan hem de onay verme yetkisine sahip olan bir kuruluştur.