Sultan II. Abdülhamit'in Amerika Birleşik Devletlerine armağan olarak gönderdiği Osmanlı İmparatorluğunun birçok bölgesinden çekilen fotoğraflardan ve kitaplardan oluşan hediyelerin dijital kopyalarının sergilendiği program Washington'da Yunus Emre Enstitüsünde gerçekleşti.

Kongre Kütüphanesi'nde Türkçe uzmanı olan Joan Weeks, program kapsamında gönderilen kitapların dijita ortama aktarılması sürecine dair gerçekleştirdiği sunumda "Sanıyorum Sultan bu hediyeleri  göndererek,  İstanbul’da yayımlanan bilimsel eserlerin yanı sıra sarayın ne kadar eğitimli olduğunu da göstermeye çalışıyordu." dedi.

2016 yılında başladığı proje kapsamında, Kongre Kütüphanesinde bulunan hediye kitap koleksiyonunun dijital ortama aktarılmasının iki yıl sürdüğünü kaydeden Weeks, "Neyse ki, Sultan koleksiyonun iki kopyasını vermiş. Görünüşe göre, onları sadece Kongre Kütüphanesi'ne hediye etmemiş, Almanya gibi diğer ülke kütüphanelerine de hediye etmiş” diye konuştu.

Yeni projeleri hakkında bilgiler veren de veren Weeks, Maryland Bethesda'daki Ulusal Tıp Kütüphanesinde bulunduğuna inandığı bir Osmanlı tıbbi kitap koleksiyonuna erişmeye çalıştığını söyledi. Ayrıca, bu koleksiyonu dünyanın geri kalanıyla paylaşmak için Kongre Kütüphanesi ile birlikte çalışmak istediğini ifade etti. Weeks Kongre Kütüphanesi’nin koleksiyon dışında 900 Osmanlı eseri daha içerdiğini belirtti.

Washington DC Yunus Emre Enstitüsü Müdürü Halid Bulut ise Anadolu Ajansına yaptığı açıklamada, Sultan II. Abdülhamid’in o sırada Amerika’ya Osmanlı İmparatorluğu’nun Batı’daki emsalleriyle benzer olduğunu göstermeye çalıştığını ifade etti. Bulut, iki ülke arasındaki ilişkilerde fotoğraf diplomasisiyle atılan büyük bir adım olarak değerlendirdiği proje için "O zamanlar, Osmanlı İmparatorluğu olan Türkiye ile Birleşik Devletler arasındaki tarihe ışık tutmaya gayret ediyoruz." ifadelerini kullandı.

Sergideki Armağan Fotoğrafların Hikâyesi

1884’ün sıcak ve nemli bir gününde, New York’lu kongre üyesi Abram Hewitt İstanbul’da Yıldız Sarayı arazisinde gezerken küçük oğlu bayılır. Küçük çocuk tıbbi yardım için yakındaki nizamiye binasına götürülür. Olanları gören diğer iki erkek çocuk gidip babalarına olanı biteni anlatırlar. Bu çocukların babası Osmanlı İmparatorluğu’nun padişahı II. Abdülhamit’tir. Ertesi gün, saray muhafızları Hewitt’in otelini ziyaret eder ve oğlunun sağlığı hakkında bilgi alırlar. Ayrıca, Hewitt’i sultanı ziyaret etmek üzere davet ederler. İkisi bir araya gelir ve bir dostluk gelişir. Sultan, Hewitt'e önce halılar ve kılıçlar, daha sonra ise bazı el yazmalarının yanı sıra imparatorluğun her köşesinde çekilmiş fotoğraflardan oluşan 51 de albüm armağan eder. Washington da sultanın bu jestine ona Birleşik Devletler’in çeşitli bölgelerinin fotoğraflarını hediye ederek karşılık verir. Osmanlıca, Farsça ve Arapça dillerinde akademik eserleri kapsayan sultanın koleksiyonu Kongre Kütüphanesi'ne teslim edilir.

II. Abdülhamid’in hediye ettiği fotoğraflarda, eğitim tesisleri ve öğrencilerin, itfaiye ekiplerinin, fabrikaların, limanların, hastaneler ve devlet binalarının görüntüleri ile Osmanlı İmparatorluğu’nun birçok yönünün modernizasyonu vurgulanıyor.

Fotoğraflanan yerlerin çoğunluğu günümüz Türkiye’si sınırları dâhilinde olmasına karşın Irak, Lübnan ve Yunanistan'dan da bazı fotoğraflar bulunuyor.

Sultan II. Abdülhamid

1876’dan 1909’a kadar 33 yıl boyunca hüküm süren Sultan II. Abdülhamid Osmanlı İmparatorluğu’nun son liderlerinden biriydi. Çocukluğu ve gençliği 1839'da başlayan ve Osmanlı İmparatorluğunda bir reform dönemi olan "Tanzimat" sırasında geçmişti ve Fransızca, Arapça ve Farsça da dâhil olmak üzere birçok dili konuşmaktaydı.