Türk Edebiyatı Yaz Okulu, İstanbul’un zengin ve seçkin kültür mahfillerinde devam ediyor. Yunus Emre Enstitüsünün Türkoloji ve tercümanlık alanlarında çoğunluğu lisansüstü eğitim alan yabancı katılımcılara Türkçeyi ve Türk edebiyatını anlatmak amacıyla başlattığı Türk Edebiyatı Yaz Okulu, Türk edebiyatının seçkin yazarları, şairleri ve akademisyenlerini seminer, ders ve atölyeler aracılığıyla uluslararası öğrencilerle buluşturuyor.

Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Müzesi Kütüphanesinde (Alay Köşkü) başlayan Türk Edebiyatı Yaz Okulunun ikinci günü, İstanbul Üniversitesi Retörlük Binasında (Doktora salonu) çağdaş Türkçenin en önemli yazarlarından Mario Levi ve Dr. Mert Öksüz’ün konuşmasıyla sürdü.

“Edebiyat ve Hayat” başlıklı derste konuşan Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesinde Öğretim Üyesi Dr. Mert Öksüz, tarihi veya türü sınırlandırılmamış “edebiyat ve hayat” başlığının çok kapsamlı olduğunu vurgulayarak “Bu kadar geniş bir konuyu yıllarca konuşsak bile bitiremeyebiliriz. O yüzden bu derste sizlerle çoğunluğu Türk edebiyatından olmak üzere bazı alıntılar paylaşacağım ve bunlar üzerinden konuşacağız” dedi.

Dr. Mert Öksüz, Stendhal, Edward Morgan Forster, Namık Kemal, Ahmet Haşim, Orhan Pamuk, Necip Fazıl Kısakürek ve Yunus Emre gibi isimlerin eserlerinden alıntılar yaparak, hayat ve edebiyat bakışına ilişkin değerlendirmede bulundu.

Türk edebiyatında hayat ve edebiyat tartışmalarının çoğunlukla suni ve tabii kavramları çerçevesinde yapıldığının altını çizen Öksüz, şu bilgileri verdi: “Hepimiz, hayatı ötekinin gözünde, hayat zannettiğimiz şey olarak yaşıyoruz. Dolayısıyla başkasının hayata dair tecrübesi bizler için çok değerli ve yaşadığımız şeyin hayat olduğunu gösteren tek nokta. O olmadığı müddetçe yaşadığınız şeyin hayat olduğunu anlayamazsınız”.

Dr. Mert Öksüz, “Edebiyat ve Hayat” başlıklı konuşmasında sonra Türkçenin yaşayan romancılarından Mario Levi, sanatkârlık hayatını uzun uzadıya anlatarak Türk Edebiyatı Yaz Okulu öğrencilerine yazarlık macerasını ve birikimlerini aktardı.

“Mario Levi’nin Dünyası ve İstanbul” başlıklı konuşmasında, atalarının 1490’lı yıllarda Endülüs’ten çıkarak Osmanlı topraklarına ve daha sonra da İstanbul’a geldiğini söyleyen Mario Levi, bu göç hikâyesini birkaç aydır bir romanında anlatamaya çalıştığını belirterek, “Nasıl bir araştırma içerisine girdiğimi size anlatamam. Türkçe, Fransızca, İspanyolca ve İngilizce metinlerin hepsini araştırıyorum. Bulabildiğim hikâyeler var” diye konuştu.

“Çocukluğumda kendimi tanımaya başladığımda üç dili aynı zamanda öğrendim. Yani ben üç ana dilli bir yazarım” diyen Levi, anne ve babasıyla Türkçe, dedesiyle Fransızca, babaannesi ile de Ladino dilini öğrendiğini ifade etti. Ayrıca kendisi için yabancı dilin İngilizce olduğunu söyleyen Levi, “Türkçe, Fransızca ve İspanyolcanın ana dili” olduğunu belirtti.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümünde okurken, o yıllarda idealinin yazar olmadığını söyleyen Levi,  şöyle devam etti: “Edebiyatı çok seviyordum, iyi bir okurdum. Lise yıllarında tek başarılı olduğum ders de edebiyattı. Fakat ben doktor olmak, tıp fakültesini okumak istiyordum ama açıkta kalmamak için tercihlerde edebiyat fakültesini tercih etmiştim”.

“Keşfedilecek topraklar var”

Yazarlar olarak var olan bir gerçeği bulmaya çalıştıklarının altını çizen Levi, “Biz hiçbir şeyi yoktan var etmiyoruz. Anlattıklarımızın hepsi zaten var. Biz sadece keşfetmeye çalışıyoruz. Yazarlık bir keşif yolculuğudur ve hala edebiyatımızda keşfedilecek bilinmedik topraklar var. Biz yazarlar belki de başkalarının görmemekte ısrar ettiklerini görmeye çalışıyoruz. Önemli olan edebiyatta soru sorma cesaretini göstermektir. Dahası da okuru soru sormaya davet etmektir. ‘Keşfedilmemiş topraklar var’ derken, ‘hala anlatılacak birçok konu var’ demek istemedim. Hayır, anlatılacak bir konu yok. Yazar olacaklar yok yere ‘yeni bir konu bulacağım’ diye heveslenmemeli. Çünkü yeni bir konu yok ama yeni toprak dediğim nedir, yazarın kendisidir. Kendini ortaya koyma cesaretidir” değerlendirmesinde bulundu.