Osmanlı arşivlerinde bulunan Halep'e ilişkin belgelere yer verilen "Hatırladıkça Biz Oluruz / Osmanlı Dönemi Halep'inde Sosyokültürel Hayat" adlı sergi, 22 Eylül 2021 tarihinde Azez Yunus Emre Enstitüsünde ziyaretçilerin ilgisine sunuldu.

Azez Yunus Emre Enstitüsü iş birliğiyle Özgür Halep Üniversitesi, El Maali Üniversitesi, Uluslararası Şam Üniversitesi, Rönesans ve Bilim (El Nahta) Üniversitesi ortak protokol imzalarken Afrin Yunus Emre Enstitüsünün resmî açılışı da gerçekleştirildi.

Enstitünün açılışında YEE Başkanı Şeref Ateş, Suriye'deki güvenli bölgede bir yıl önce Azez YEE’nin açıldığını hatırlatarak "Bugün de Afrin merkezimizi açıyoruz. Bu, Suriye halkıyla Türk halkı arasında bağların güçlenmesi, Türkçe öğretiminin bu bölgelerde yaygınlaşması, Türk kültürüyle bölge kültürü arasındaki diyaloğun ve kaynaşmanın güçlenmesi için gerekliydi. Bu amaçla bugün Halep vilayetindeki yazışmaların yer aldığı Azez'deki sergiyi açacağız." dedi.

Ateş, Türkiye ile Suriye arasındaki ikili ilişkilerin geçmişine dikkati çekerek şunları söyledi:

"Bu topraklarda biz, 400-500 yıldır bu halklarla birlikte yaşadık. Ümidimiz bundan sonra da dışarıdan dayatmalarla değil, yerel halkın ve Türk halkının isteğiyle burada barış içerisinde sonsuza kadar yaşanması. Tıpkı tarihteki örneklerinde olduğu gibi, bu medeniyet yeniden canlansın. Barış içerisinde tüm halkları kucaklayan bir yaklaşımla YEE, burada faaliyetlerini sürdürecek. Enstitümüz, burada sadece Türkçe öğretmekle kalmayacak, kültürel faaliyetlerle hem yerel kültürü canlandırmak hem de Türkiye ile bağ kurma konusunda önemli bir adım atmış olacak. Hayırlı uğurlu olsun."

TÜRKÇE EĞİTİMİNE İLGİ BÜYÜK

Azez’deki merkezin açılışının ardından Türkçe öğrenimine gösterilen yoğun ilgiye dikkati çeken Ateş, "Güvenli bölgede çok yoğun Türkçe öğrenme talebi var. Daha önce Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak okullarda Türkçe öğretimi başlamış fakat öğretmenlerin Türkçe yeterlilikleri yokmuş. Millî Eğitim Bakanlığıyla da irtibatlı şekilde, öğretmenleri önce sınava aldık. Sadece Azez'de değil, Çobanbey ilçesi ile El Bab ve Resulayn gibi şehirlerde de Türkçe öğretimine başladık. Sonra bir envanter çıkarttık. 110 bin öğrenci, güvenli bölgede Türkçe öğreniyor. Şu ana kadar bin 200 öğretmen yetiştirdik." değerlendirmesinde bulundu.

“BÖLGEYE İLİŞİKİN 96 MİLYON BELGE VAR”

Devlet Arşivleri Başkanlığı Dış İlişkiler Tanıtım Dairesi Başkanı Cevat Ekici, Osmanlı döneminden kalma 96 milyon belge olduğu bilgisini paylaşarak "Bunun 200 bin adedi mübalağasız Halep şehrine ait. Bu belgelerin tarih aralığı 16. asrın başından 20. asrın ortalarına kadar olan dönemi kapsamakta. Bölgemizde dünya tarihine ilişkin herhangi bir tarih araştırması, Türkiye Cumhuriyeti’nin arşiv kaynaklarına başvurulmadan yapıldığı takdirde mutlak surette eksik kalacaktır. Böyle bir eksiklik, tarih anlatımının gerçekliğine ve doğruluğuna gölge düşürür." ifadelerini kullandı.

Halep'in 1516 yılında yapılan Mercidabık Savaşı'ndan sonra Osmanlı yönetimine katılarak en parlak dönemini yaşadığını kaydeden Ekici, şu bilgileri verdi:

"400 yıllık Osmanlı yönetim tecrübesi; kültür, siyaset ve imar konularında başarılı bir medeniyet inşa etmiştir. Bölgede sulh ve güven tesis edildikten sonra Halep, idari ve ticari anlamda canlanmaya başlamıştır. 16. yüzyıldan itibaren iktisadi bakımdan da oldukça gelişmiştir. Fetihten hemen sonra, bir nevi bölgenin envanteri denilebilecek sayım, Yavuz Sultan Selim devrinde yapılmıştır."

Davetlilere sergiyi de gezdiren Ekici, Yavuz Sultan Selim’in fermanını göstererek "Osmanlı sultanlarının bir fetihten sonra fetihnameler gönderme usulü, adabı vardır. Bu da Yavuz Sultan Selim’in Memlük sultanını Mercidabık’ta mağlup ettikten sonra tüm Osmanlı idarecilerine gönderdiği metindir. Sultan I. Selim, bu savaşın amacının aslında kutsal topraklara yolculuğu kolaylaştırmak olduğunu metinde ifade etmektedir." diye konuştu.

Açılışa, Azez Yerel Meclis Başkanı Muhammed Hamdan Yusuf, Yunus Emre Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi Prof. Dr. Ali Osman Kurt ile Denetleme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Celal Erbay, Şam Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İzzeddin El Kaddour, tarihçi Dr. Ahmet Tawil Kadud, gazeteciler, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

Sergide yer alan 32 eser, 1516-1916 yılları arasındaki dönemde ticaretten tarıma, dinî hayattan eğitime kadar birçok alanda Halep'teki gündelik hayata ışık tutuyor.